Letuquynh Lan Hài là giống hoa đẹp nhưng cũng được đánh giá là khó trồng. Nhưng thực tế lan hài có rất nhiều loại, phù hợp với từng địa hình, khí hậu khác nhau. Ở Việt Nam tính đến hiện tại đã xác nhận sự hiện diện của hơn 14 loài lan hài. Vậy đây là giống hao như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết dưới đây nhé.
Sơ lược về lan hài
Lan Hài thuộc họ Orchidaceae – họ Lan, có tên khoa học là Paphiopedilinae. Sở dĩ gọi là lan hài vì cánh môi nhỏ ở giữa hoa có túi nhỏ hình giống như chiếc hài.
Hiện nay trên thế giới ghi nhận có khoảng 80 loài lan hài khác nhau. Và ở Việt nam có khoảng 14 loài lan hài.
Mô tả đặc điểm lan hài
Đặc điểm chung của hoa lan hài
Về thân và rễ
Có thể xem lan hài không có thân vì thân hòa rất mảnh và nhỏ. Chính vì thế mà chất dinh dưỡng và nước để nuôi cây thay vì tập trung nhiều ở thân thì với dòng lan hài lại chứa trong lá.
Rễ lan hài mảnh, được bao phủ xung quanh bởi hệ thống lông hút. Các lông hút này đóng vai trò giúp cây hút nước và chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình sinh trưởng.
Về lá và hoa
Lá của mỗi loài hoa lan hài sẽ có những đặc điểm riêng. Ví dụ như lá hoa Hài Hồng có các đốm chấm tím ở mặt dưới và có vân ở phần mặt trên còn có loài lan hài thì xanh cả hai mặt như hài hằng.
Hoa lan hài có cánh đài ở hai bên, thêm một cánh đài ở trên và một cánh đài ở dưới. CÒn phần cánh môi ở giữa biến thành chiếc túi có hình dáng giống như đôi hài của phụ nữ thời phong kiến. Cũng chính vì đặc điểm này mà người ta gọi là lan hài.
Nguồn gốc và khu vực phân bố của lan hài
Lan hài được tìm thấy ở rất nhiều nơi trên thế giới trong đó có Việt Nam. Việt Nam sở hữu đặc điểm khí hậu nhiệt đới gió mùa cực kỳ phù hợp cho loại hoa này phát triển. Ở nước ta, lan hài được tìm thấy ở các vùng núi cao 500 đến 1000m, đặc biệt là vùng rừng thưa của các tỉnh Sơn La, Vĩnh Phúc, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Lâm Đồng, v.v.
Các loại hoa lan hài phổ biến tại Việt Nam
Lan hài Hồng Paphiopedilum Delenatii
Tên gọi
- Tên tiếng Việt: Hài Vệ Đỏ, Hài Đỏ, Hài Hồng.
- Tên khoa học: Paphiopedilum Delenatii
Khu vực phân bố
Hài hồng sinh trưởng tại các vùng ẩm ướt, gần nguồn nước trên khu vực có độ cao 750 – 1400m.
Đặc điểm sinh học
- Hài hồng có 5 – 7 lá với kích thước 11cm dài và 4cm rộng, phần lá trên xanh hoặc xanh xám, phần lá dưới có chấm tím.
- Cây hài hồng thường mọc đơn lẻ, chủ yếu chỉ phát 1 hoa.
Lan hài Xuân Cảnh Paphiopedilum Canhii
Tên gọi
- Tên tiếng Việt: Hài Xuân Cảnh, Hài Cảnh
- Tên khoa học: Paphiopedilum Canhii
Khu vực phân bố
Hài Cảnh được tìm thấy nhiều ở vách đá vôi có chất mùn, thường là vùng rừng lá kim ở độ cao 1500m nếu ở nước ta. Hoặc loài này còn xuất hiện ở vùng thượng Lào.
Xem thêm:
Đặc điểm sinh học
- Hài Cảnh được gọi là cây hài nhỏ nhất, mỗi cây thường chỉ có một cành hoa cao 15 đến 20cm, bông hoa to khoảng 10 – 12cm.
- Hài Cảnh có thể trồng dưới ánh sáng mạnh, trong điều kiện nhiệt độ trung bình và chất trồng giữ ẩm tốt.
- Hài Cảnh là loài khó trồng, khó chăm sóc, nhất là khi trồng ở vùng thấp hay đồng bằng.
Lan hài kim Paphiopedilum villosum
Tên gọi
- Tên tiếng Việt: Kim Hài, lan hài Kim
- Tên khoa học: Paphiopedilum villosum
Khu vực phân bố
Lan hài Kim thường sống ở trên thân cây nơi có lớp rêu. Ở Việt Nam, Hài Kim được tìm thấy nhiều tại vùng Chu Oai, Gia Lai.
Đặc điểm sinh học
- Hài Kim có tử 4 – 5 lá, chỉ có 1 hoa duy nhất dài 12cm thường nở vào mùa thu (tháng 4 -5).
- Hài Kim phát triển tốt dưới ánh sáng râm, nhiệt độ từ 8 – 19 độ C.
Lan hài đài cuộn Paphiopedilum appletonianum
Tên gọi
- Tên tiếng Việt: Vệ Hài, Hài Đài Cuốn
- Tên khoa học: Paphiopedilum appletonianum
Khu vực phân bố
Vệ Hài thường ưa thích các vùng đá vôi phủ rêu hoặc lá mục. Thường tìm thấy nhiều ở khu vực Lào, Campuchia, Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc.
Đặc điểm sinh học
Vệ Hài hay Hài đài cuốn thường nở hoa vào mùa xuân, tầm tháng 3, 4 và 5, mỗi cây cho 1 bông duy nhất kích thước dài từ 15 – 50cm, lá có từ 6 – 8 chiếc.
Những yếu tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của lan hài
Các yếu tố tự nhiên như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển của thực vật. Nắm rõ được các yếu tố này sẽ giúp chúng ta biết được cách chăm sóc như thế nào cho phù hợp với lan hài.
Nhiệt độ môi trường
Người ta thường nghĩ lan hài là loài khó trồng bởi loài hoa này chỉ phát triển tốt ở các vùng núi cao lạnh ẩm. Tuy nhiên thực tế như các bạn đã biết thì lan hài có rất nhiều loại. Và tùy vào từng loại mà đặc điểm nhiệt độ môi trường sống lý tưởng sẽ khác nhau. Người ta đã chia lan hài thành 2 nhóm như sau:
- Nhóm lan hài với lá có vân: những loài này có thể sống tốt và chịu được nhiệt độ ấm ở vùng đồng bằng. Nhiệt độ thích hợp nhất cho chúng vào ban ngày là 22 đến 26.5 độ C và ban đêm là 15.5 đến 18 độ C.
- Nhóm lan hài với lá không vân: phát triển tốt ở vùng núi cao, khí hậu lạnh với nhiệt độ ban ngày là 15.5 đến 18 độ C, còn ban đêm là 10 đến 13 độ C.
Như vậy, chúng ta thấy rằng, đồng bằng với khí hậu nóng hơn cũng có thể nuôi trồng các giống lan hài có vân.
Nguồn nước và độ ẩm
Việc tưới nước cho lan hài cực kỳ quan trọng. Là loại ưa ẩm nhưng lại chỉ có thể dự trữ nước ở lá nên luôn cần tưới nước thường xuyên và duy trì độ ẩm ở mức 60%. Độ PH của nước rơi vào khoảng 6.2 đến 6.6.
Ánh sáng
Đặc trưng của lan hài là không ưa việc tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời vì chúng là loài cây sinh trưởng ở dưới những bóng cây. Tuy nhiên độ sáng vẫn phải duy trì ở mức phù hợp, thường là 30 – 40% vì nếu dư năng hoa sẽ có thể bị nhạt màu, cháy cây và khô héo thì nếu thiếu nắng lá cây sẽ đậm màu.
Giá thể nuôi trồng
Môi trường chất trồng của lan hài phải luôn được giữ ẩm tốt nhưng không được úng nước. Lan hài thường là bán địa lan nên chất trồng không nên có đất, người ta thường sử dụng các hỗn hợp như xơ dừa vụn, dớn sợi, than gỗ vụn, lá khô vụn, phân bò khô, v.v. để làm chất trồng cho làn hài.
Phân bón
Thông thường không cần bón thêm phân cho làn hài nếu như cây được trồng trong chất trồng tốt. Tuy nhiên trong các trường hợp cần thiết, người ta sẽ sử dụng các loại sau để bón cho cây trồng:
- Nước tiểu pha loãng hay nước phân hữu cơ pha loãng theo tỷ lệ 1/10
- Phân bón NPK có chứa 40ppm Ca++, 20 -30ppm Mg++, bón 1 – 2 lần/tuần
Ngoài ra, bổ sung thêm đá vôi hay vỏ sò trong quá trình chăm sóc, theo dõi cây.
Sâu bệnh
Nhện đỏ và rệp bột là hai loại côn trùng gây hại cho lan hài. Ngoài ra, nếu không được chăm sóc đúng cách, cây cũng dễ bị thối rễ, thối gốc.
Trồng và chăm sóc hoa lan hài như thế nào?
Với những đặc điểm sinh trưởng như trên, làm thế nào để trồng và chăm sóc lan hài hiệu quả, đúng cách?
Môi trường trồng lan hài
Lan hài cần được trồng ở những nơi có mái che để tránh cho cây tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Độ sáng thích hợp để lan hài sinh trưởng tốt là 30 – 40% nên trồng cây dưới mái hiên có độ khuếch tán ánh sáng tốt. Nơi trồng cây phải đảm bảo đủ sáng, không dư nắng hoặc thiếu nắng sẽ khiến hoa phát triển kém, không đẹp, dễ khô héo.
Chậu trồng lan hài nên chọn loại chậu treo, có nhiều lỗ, đường kính 15 – 20cm. Đáy chậu rải một lớp than vụn cỡ bằng ngón tay với mục đích giúp cây dễ thoát nước. Rồi cho hỗn hợp chất trồng đã chuẩn bị vào nửa chậu, cho cây trồng và thêm chất trồng phủ rễ nhưng tuyệt đối không phủ kín gốc cây.
Hơn nữa, nơi trồng lan hài cần là vị trí thoáng gió để đáp ứng được nhu cầu giữ ẩm cao của cây cũng như ngăn chặn các yếu tố gây bệnh cho cây.
Chăm sóc, tưới nước và bón phân
Trồng lan hài nên chú ý việc tưới nước để đảm bảo cây được giữ ẩm tốt. Tưới cây ngày 1 – 2 lần bằng vòi phun sương. Đặc biệt là trước hoặc sau khi bón phân cần tưới nước thật đẫm. Mùa khô phải tưới nước thường xuyên cho cây còn mùa mưa đặc biệt chú ý không để cây bị úng nước, chậu lan nên treo dàn hoặc để trên sạp. Ngoài ra, tránh để nước đọng lại trên đọt cây, chồi hoa vì có thể khiến hoa bị hư hay bị thối đọt.
Bón phân cũng thực hiện với tần suất tương tự, bón thường xuyên vào mùa khô và hạn chế vào mùa mưa. Trong tướng hợp cây xuất hiện lá nâu hoặc lá khô thì hãy ngừng hẳn việc tưới phân cho cây.
Ngoài ra, để phòng sâu bệnh gây hại nên sử dụng thuốc diệt côn trùng Dimethoate 1 – 2 lần/tháng hoặc các loại như Orthocide hay Benomyl 1 lần/tháng để ngăn thối rễ.
Lời kết
Trên đây là một số chia sẻ của blog chơi hoa lan về đặc điểm, cách trồng, cách chăm sóc lan hài. Nếu được trồng và chăm sóc trong điều kiện phù hợp thì bất kỳ loài hoa nào chắc chắn cũng đều phát triển tốt. Mong rằng qua bài viết này của chúng tôi, bạn cũng đã có được cho mình những thông tin hữu ích về lan hài.
Nguồn tham khảo:
https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Lan_h%C3%A0i
